طناب‌ها بسته به نوع کاربرد و شرایط مصرف، از مواد اولیه مختلفی تولید می‌شوند؛ از الیاف طبیعی گرفته تا مواد پلیمری و حتی سیم‌های فولادی. هر کدام از این مواد ویژگی‌های خاص خود را دارند و برای هدف مشخصی به‌کار می‌روند. در این میان، طناب‌های طبیعی و نایلونی دو گزینه رایج و پرکاربرد هستند که در بسیاری از موارد می‌توان از آن‌ها به‌جای یکدیگر استفاده کرد. اما تفاوت‌های مهمی بین این دو نوع طناب وجود دارد که در ادامه به بررسی آن‌ها می‌پردازیم.
طناب‌های طبیعی
طناب‌های طبیعی از الیافی تهیه می‌شوند که کاملاً با محیط زیست سازگارند. این طناب‌ها فاقد هرگونه مواد شیمیایی یا افزودنی صنعتی هستند و معمولاً از موادی مانند کنف، جوت، پنبه یا نارگیل ساخته می‌شوند. ظاهر طبیعی و حس سنتی آن‌ها باعث شده در برخی صنایع مانند بسته‌بندی سنتی، کشاورزی، دکوراسیون داخلی یا صنایع دستی کاربرد زیادی داشته باشند.
از نظر استحکام، طناب‌های طبیعی عملکرد قابل قبولی دارند، اما در مقایسه با طناب‌های مصنوعی مقاومت کمتری از خود نشان می‌دهند. آن‌ها نسبت به رطوبت، کپک و تابش مستقیم نور خورشید حساس‌تر هستند و در شرایط محیطی سخت، ممکن است سریع‌تر آسیب ببینند. البته، یکی از مزیت‌های مهم طناب‌های طبیعی این است که به‌راحتی قابل تجزیه در طبیعت هستند و آسیبی به محیط زیست وارد نمی‌کنند.
انواع طناب طبیعی
طناب نخی: طناب‌هایی هستند که در تولید آن‌ها از مواد مصنوعی استفاده نشده است و دارای مقاومت بالایی در برابر حرارت هستند اما رطوبت، کپک و اشعه‌ها به آن‌ها آسیب می‌رساند.
طناب کنفی: این نوع طناب‌ها از الیاف گیاهان، به صورت رشته‌هایی در هم تنیده، ساخته شده‌اند. طناب‌های کنفی بسیار زبر و ضخیم هستند. از ویژگی‌های مهم این نوع طناب می‌توان به مقاومت فوق‌العاده آن‌ها در برابر شوری آب دریا اشاره کرد. به همین دلیل است که از آن‌ها در قایقرانی استفاده می‌شود. این طناب‌ها همچنین در بستن الوار و انواع بالابر کاربرد دارند.
طناب مانیلا: در ساخت آن از الیاف گیاهی به نام abaca استفاده می‌شود. نام طناب، برگرفته از پایتخت کشور فیلیپین است. این نوع طناب‌ها دوام بسیار بالایی دارند و همچنین از انعطاف‌پذیری خوبی برخوردار هستند. استفاده از طناب مانیلا به دلیل مقاوم بودن در برابر شوری آب دریا در کارهای کشتیرانی و ماهیگیری کاربرد دارد. طناب مانیلا در برخی از کاربری‌های سیم بکسل به عنوان مغزی استفاده می‌شود.
طناب‌های مصنوعی (پلاستیکی)
در مقابل، طناب‌های نایلونی یا مصنوعی از مواد پلیمری مثل نایلون، پلی‌پروپیلن و پلی‌اتیلن تولید می‌شوند. این طناب‌ها نسبت به نوع طبیعی از مقاومت بالاتری برخوردارند و طول عمر بیشتری دارند. آن‌ها نه‌تنها در برابر رطوبت و اشعه UV مقاومت بیشتری دارند، بلکه هنگام خیس شدن نیز سفت‌تر و مستحکم‌تر می‌شوند.
طناب‌های نایلونی در بسیاری از صنایع مانند ساختمان‌سازی، حمل‌ونقل، دریانوردی، و کشاورزی مدرن کاربرد گسترده‌ای دارند. با این حال، باید در نظر داشت که این نوع طناب‌ها در برابر گرمای شدید ممکن است ذوب شوند و همچنین به‌دلیل ماهیت پلاستیکی‌شان، در صورت رها شدن در طبیعت به آلودگی محیط زیست منجر می‌شوند.
انواع طناب مصنوعی
طناب پلاستیکی: از جنس پلاستیک یا پلی پروپیلن تولید می‌شوند و برای مواردی مانند کاربردهای روزمره، صنعتی، مسکونی، فعالیت‌های دریایی، قایقرانی، اتصال بنرهای تبلیغاتی، باغبانی، کارهای دستی و موارد بسیار فراوان دیگر مورد استفاده قرار می‌گیرند.
طناب نایلونی: زمانی که طناب پلاستیکی به صورت تابیده تولید شود، به آن طناب نایلونی می‌گویند و از آن به دلیل خصوصیاتی که دارد در صنایع دریایی استفاده می‌کنند.
طناب پلی اتیلن: این طناب که در دسته‌ی طناب‌های مصنوعی قرار می‌گیرد، دارای ویژگی‌هایی مانند ضداشعه بودن، وزن کم، قابلیت شناور شدن، استحام و مقاومت بالا، رنگبندی متنوع و… است.
طناب پلی پروپیلن: از جمله مزایای طناب پلی‌پروپیلن می‌توان به استحکام بالا در برابر سایش، قدرت زیاد، قابلیت شناور شدن، شکل پذیری و مقاومت در برابر اشعه‌ی ماورابنفش اشاره کرد. این طناب‌ها خیس نمی‌شوند و در برابر خورنده‌های موجود در آب دریا که سبب زنگ‌زدگی انواع سیم بکسل و مواد طبیعی می‌شود،مقاومند.
طناب پلی استر: طناب پلی استر نوعی طناب مصنوعی است که به دلیل ویژگی‌هایی مانند استحکام بالا، انعطاف پذیری، سبکی و… بسیار محبوب و پرکاربرد است.
انواع طناب مصنوعی بر اساس کاربرد
طناب کوهنوردی: همانطور که از نامش پیداست توسط کوهنوردان مورد استفاده قرار می‌گیرد. این طناب‌ها یکی از مهم‌ترین موارد برای صعود و فرود هستند و در انواع مختلف تولید می‌شوند.
طناب بسته بندی: از این طناب برای مصارف خانگی استفاده می‌شود و کاربردهای فراوان دارد. این طناب دارای مزایایی مانند قیمت مناسب، رنگبندی متنوع و در دسترس بودن است.
طناب صیادی: از این نوع طناب برای مصرف دریایی و کابل کشی در مخابرات استفاده می‌شود و دارای مزایایی مانند قیمت مناسب، مقاومت و استحکام، عایق الکتریکی، عدم جذب آب و کارایی راحت برای صیادی و مخابرات است.
طناب مهار: از طناب مهار در صنعت کشتیرانی برای موارد مختلفی استفاده می‌شود و در انواع اندازه‌ها تولید می‌شود. از این نوع طناب معمولا برای برپا کردن چادر، جلو گیری از سقوط دکل و برای حمل و نقل استفاده می‌شود. پوشش این طناب نرم و صاف و مناسب است. وزن این نوع طناب فوق العاده سبک است و حمل آن در وسایل شخصی بسیار آسان است به همین علت صخره نوردانی که مجبور هستند در بعضی از قسمت‌های کوه مدتی در فضا آویزان بمانند از این ریسمان نیز با حلقه کمک می‌گیرند. روکش پلی استر این طناب مقاومت آن را در مقابل حرارت بالا تضمین می‌کند. ترکیب رنگ های این نوع طناب، برای هم زیستی با محیط طبیعت بسیار مناسب است. مثلا رنگ خاکستری برای مخفی بودن آن بر روی خاک مناسب است یا رنگ زرد آن در شب برای دیده شدن افراد گمشده مناسب است.
طناب بکسل: این طناب که دو حلقه به ابتدا و انتهایش دوخته شده است برای حمل اشیای سنگین یا حتی بکسل کردن اتومبیل بسیار مناسب است. طناب بکسل یا طناب فولادی از تابیدن سیم‌ها به دور هم تولید می‌شود و در مواردی مانند مهار، کنترل بار، در معادن، جرثقیل، ترمز دوچرخه و نگهداری بار مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع تسمه به دلیل مواد بافته شده در طول تسمه از استحکام بسیار بالایی برخوردار است و قادر است بدون لغزش به اطراف هر جسم سنگینی را به جلو بکشد. بنابراین با همراه داشتن این تسمه در مسافرت ها دیگر نگران گیر کردن لوازم یا وسیله نقلیه خود نباشید.
کدام طناب بهتر است؟
در نهایت، انتخاب بین طناب طبیعی و نایلونی به نیاز شما بستگی دارد. اگر به‌دنبال یک گزینه سازگار با محیط زیست هستید و با استحکام متوسط آن مشکلی ندارید، طناب طبیعی گزینه مناسبی است.اما اگر دوام بالا، مقاومت در برابر عوامل محیطی و طول عمر بیشتر برای شما اهمیت دارد، طناب‌های نایلونی انتخابی هوشمندانه‌تر محسوب می‌شوند.
جمع بندی
در این مقاله به بررسی تفاوت بین طناب طبیعی و نایلونی پرداختیم. سعی کردیم در خلاصه‌ترین شکل ممکن جامع‌ترین مقایسه را انجام دهیم. بطورکلی هرکدام از این دو محصول هم ویژگی‌های منحصر به فردی دارند و هم معایبی دارند. برای خرید محصول، در وهله اول باید ببینیم هدف از خرید محصول چیست و برای چه کاربردی آن را تهیه می‌کنیم. در این صورت می‌توانیم بر اساس مزایا و معایب هر کدام انتخاب درستی داشته باشیم.
